Kariera to pojęcie stosunkowo młode. Jeszcze niedawno mało kto rozpatrywał swoją pracę w kategorii kariery zawodowej. Pracowało się po to, by mieć środki do życia i tyle. Obecnie słowo „kariera” odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Problem jest jednak taki, że każdy inaczej rozumie to pojęcie. I każdy w sumie ma rację.
Definicje kariery
Istnieje wiele definicji kariery. Klasyczną definicję stworzył D.E. Super, który zjawisko to określił jako „sekwencję kolejnych prac zawodowych i innych ról życiowych”. Czasy, w których człowiek wykonywał jedną pracę przez całe życie odeszły w zapomnienie. Współcześnie w ciągu naszego życia wykonujemy różne prace, często przerywane okresem bezrobocia. Inny charakter ma dorywcza praca na studiach, inny pierwsza „poważna” praca. Wraz z naszym rozwojem zmienia się nasz stosunek do wykonywanej pracy oraz wchodzimy w różne role życiowe. Dorywcza praca podczas studiów może być traktowana jako sposób na dorobienie pieniędzy i nic więcej. Pierwsza stała praca może mieć decydujące znaczenia dla naszego dalszego rozwoju. Jeśli odnajdziemy się na danym stanowisku pracy lub w branży, to jest szansa, że pierwsza praca nas ukierunkuje. Jeśli nie, to będziemy szukać naszego miejsca gdzie indziej.
Praca, którą wykonujemy określa nasze role życiowe. Pracując jako pracownik produkcji mamy ściśle określone zadania i zakres odpowiedzialności. Na stanowisku kierowniczym zmienia się już nasza rola życiowa. Bierzemy na siebie więcej odpowiedzialności, zmianie ulega też nasza pozycja w firmie, a może i poza nią. Do tego dochodzą różne role życiowe, niezależne od pracy, ale mające duży wpływ na postrzeganie kariery i zatrudnienia. Inne spojrzenie na prace ma młoda osoba, mieszkająca z rodzicami, a inne młode małżeństwo z dzieckiem, obarczone kredytem hipotecznym.
Nasze podejście do pracy i do kariery jest więc różne i zmienia się wielokrotnie w ciągu życia. Można jednak za E.H. Scheinem wyróżnić trzy główne typu kariery:
– karierę pionową
– karierę poziomą
– karierę „w głąb”
Kariera pionowa
Jest to najczęstsze rozumienie pojęcia kariery. Oznacza wspinanie się po szczeblach w hierarchii danej firmy lub w ramach danej branży. Niektórzy zaczynają swoją pracę na niskim stanowisku i pną się do góry. Na przykład przechodzą po kolei różne stopnie: pracownik produkcji, kierownik zmiany, kierownik działu, aż do stanowiska wysokiego szczebla.
Kariera pozioma
Dotyczy często wolnych zawodów typu lekarz, prawnik, dziennikarz. Są to często zawody na całe życie. Oznacza to, że będąc dajmy na to radcą prawnym nie będzie się awansowało na stanowiska kierownicze. Czy to oznacza jednak brak kariery? Nie, w takim przypadku kariera rozwija się poziomo, czyli w ramach jednego zawodu lub stanowiska poszerza się swoją wiedzę kompetencję, aż do zdobycia pozycji specjalisty lub eksperta w swojej dziedzinie.
Kariera „w głąb”
Związana jest przede wszystkim ze stażem pracy i z nieformalną pozycją w danej firmie. Każdy wie, że na przykład sekretarka szefa to postać bardzo ważna w firmie, a jest to przecież stanowisko niskiego szczebla. Albo w firmie produkcyjnej od dwudziestu lat zatrudniony jest pan Stefan, który co prawda jest „tylko” spawaczem, ale z jego zdaniem liczą się przełożeni, bo ma duży wpływ na pozostałych członków załogi.
Każdy z powyższych typów kariery ma swoje mocne i słabe strony. Nie każdy pragnie piąć się po szczeblach w firmie i brać na siebie więcej odpowiedzialności, inny będą za ambitni, aby przez lata tkwić na tym samym stanowisku. Jaki typ kariery jest dla ciebie najodpowiedniejszy?
Dodaj komentarz